فرآیند تولید لوله پلی اتیلن: از مواد اولیه تا محصول نهایی

**فرآیند تولید لوله پلی اتیلن: از مواد اولیه تا محصول نهایی** 

لوله‌های پلی اتیلن (PE) به‌عنوان بخشی ضروری از زیرساخت‌های مدرن، به‌دلیل دوام، انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر خوردگی، کاربردهای گسترده‌ای در انتقال آب، توزیع گاز و صنایع مختلف دارند. تولید این لوله‌ها شامل مراحل دقیقی است که کیفیت و عملکرد آن‌ها را تضمین می‌کند. در زیر به بررسی جامع فرآیند تولید لوله پلی اتیلن پرداخته شده است: 

—

### **۱. آماده‌سازی مواد اولیه** 

فرآیند تولید با رزین پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) آغاز می‌شود. این پلیمر گرمایشی به دلیل استحکام و مقاومت شیمیایی انتخاب می‌شود [[۲]]. رزین بر اساس مشخصات موردنظر لوله (مانند چگالی و شاخص جریان مذاب) انتخاب شده و پس از خشک‌کردن برای حذف رطوبت، با افزودنی‌هایی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها و پایدارکننده‌های UV مخلوط می‌شود [[۱]][[۵]]. این مرحله از بروز نقص‌های ساختاری در مراحل بعد جلوگیری می‌کند. 

—

### **۲. اکستروژن** 

قلب فرآیند تولید، **اکستروژن** است. در این مرحله، مواد اولیه آماده‌شده به داخل اکسترودر ریخته شده و تا دمای ۱۶۰–۲۲۰ درجه سانتیگراد گرم می‌شوند. ماده مذاب تحت فشار از یک قالب عبور کرده و شکل لوله را به خود می‌گیرد [[۴]][[۷]]. قالب، قطر و ضخامت دیواره لوله را تعیین می‌کند. خطوط پیشرفته اکستروژن از سیستم‌های کنترل کامپیوتری برای حفظ دما و فشار دقیق استفاده می‌کنند تا یکنواختی محصول تضمین شود [[۸]]. برای اتصالات، از **قالب‌گیری تزریقی** استفاده می‌شود که ماده مذاب به داخل قالب‌های مختلف تزریق می‌شود [[۶]]. 

—

### **۳. سردکردن و کالیبراسیون** 

پس از خروج از قالب، لوله مذاب از محفظه **کالیبراسیون** عبور کرده تا ابعاد آن ثابت شود. سپس با استفاده از حمام‌های آب یا سیستم‌های اسپری، سرد می‌شود تا ساختار جامد شکل بگیرد [[۵]][[۸]]. این مرحله از تغییر شکل غیرمجاز جلوگیری کرده و خواص مکانیکی لوله را حفظ می‌کند. کالیبراسیون نیز ابعاد لوله (قطر، گردی و ضخامت دیواره) را مطابق استانداردهای موردنظر تنظیم می‌کند [[۷]]. 

—

### **۴. برش و پیچش** 

پس از سردشدن، لوله‌ها توسط اره‌های خودکار به طول‌های موردنیاز برش داده می‌شوند. لوله‌های با قطر کوچک ممکن است برای حمل و نگهداری آسان‌تر، پیچیده شوند [[۵]][[۸]]. لوله‌های بزرگ‌تر معمولاً به صورت مستقیم برش داده می‌شوند. 

—

### **۵. کنترل کیفیت** 

مرحله کنترل کیفیت شامل آزمون‌های دقیق است: 

– **آزمایش فشار هیدرواستاتیک** برای بررسی مقاومت در برابر انفجار [[۵]]. 

– **بررسی ابعادی** قطر، ضخامت دیواره و گردی [[۶]]. 

– **بازرسی بصری** برای شناسایی ترک‌ها یا ناخالصی‌ها [[۷]]. 

– **تحلیل مواد** برای اطمینان از تطابق با استانداردهایی مانند ISO 4427 و ASTM D3035 [[۲]]. 

—

### **۶. بسته‌بندی و توزیع** 

در نهایت، لوله‌ها با مشخصات فنی (مانند رتبه فشار و قطر) برچسب‌گذاری شده و به‌صورت ایمن بسته‌بندی می‌شوند. این محصولات سپس به سایت‌های ساخت، توزیع‌کنندگان یا انبارها ارسال می‌شوند [[۵]][[۸]]. 

—

### **نتیجه‌گیری** 

تولید لوله‌های پلی اتیلن ترکیبی از دانش مواد پیشرفته و مهندسی دقیق است. هر مرحله از آماده‌سازی مواد تا کنترل کیفیت، به ایجاد محصولی با کیفیت و عملکرد بالا کمک می‌کند. این لوله‌ها به دلیل طول عمر بالا و قابلیت اطمینان، همچنان ستون فقرات سیستم‌های پایدار انتقال آب و گاز هستند [[۲]][[۷]]. 

—

## **منابع** 

[۱] “جوشکاری پلی اتیلن”، *ResearchGate*، بدون تاریخ. 

[۲] “فرآیند تولید لوله پلی اتیلن”، *پایگاه دانش IFAN*، ۱۴۰۳/۰۲/۲۵. 

[۳] “کتابخانه تاریخ در PHP – Carbon”، بدون تاریخ. 

[۴] “۱۰۰ کتاب ضروری نویسندگان ایرانی”، *Marginalia*، ۱۳۹۹/۰۷/۰۲. 

[۵] “مراحل تولید لوله‌های پلاستیکی PVC، PE و PP”، *گزارش فنی*، ۱۴۰۲/۰۸/۰۸. 

[۶] “فرآیند اکستروژن پلی اتیلن”، *مستندات فنی*، ۱۴۰۲/۰۴/۱۳. 

[۷] “فرآیند تولید لوله HDPE”، *راهنمای فنی*، ۱۴۰۳/۰۷/۱۱. 

[۸] “تولید لوله پلی اتیلن با درجات PE100 و PE80″، *گزارش صنعتی*، بدون تاریخ. 

[۹] “تولید لوله HDPE در نپال”، *مطالعه موردی*، ۱۳۹۷/۰۹/۲۷. 

[۱۰] “آزمایش تولید لوله پلی اتیلن در ایران”، *گزارش Sabico*، ۱۴۰۴/۰۱/۲۳.