میزان تخریب محیط زیست ناشی از تولید لوله‌های پلی اتیلن

**میزان تخریب محیط زیست ناشی از تولید لوله‌های پلی اتیلن** 

لوله‌های پلی اتیلن (PE)، با وجود دوام و قابلیت بازیافت، به دلیل تولید و چرخه عمرشان به طور قابل توجهی به محیط زیست آسیب می‌زنند. این مقاله به بررسی تأثیرات زیست‌محیطی تولید این لوله‌ها می‌پردازد: 

—

### **۱. استخراج مواد اولیه و وابستگی به سوخت‌های فسیلی** 

پلی اتیلن از نفت خام، منبعی غیرقابل تجدید، تولید می‌شود. استخراج و پالایش نفت برای تولید پلاستیک، گازهای گلخانه‌ای (GHG) و آلاینده‌های سمی مانند بنزن و اکسید اتیلن را آزاد کرده که کیفیت هوا و آب را مختل می‌کنند [[۳]][[۹]]. این فرآیند همچنین انرژی زیادی مصرف کرده و تغییرات اقلیمی را تشدید می‌کند [[۹]]. 

—

### **۲. تولید: انتشار سموم و مصرف منابع** 

فرآیند تولید PE شامل گرمایش مواد اولیه تا دمای ۱۶۰–۲۲۰ درجه سانتیگراد است که منجر به آزادشدن ترکیبات آلی فرار (VOCs) و ذرات معلق می‌شود. این آلاینده‌ها کیفیت هوا را کاهش داده و باعث بیماری‌های تنفسی در جوامع اطراف می‌شوند [[۳]][[۷]]. علاوه بر این، مصرف انرژی بالا در اکستروژن، ردپای کربن را افزایش می‌دهد [[۹]]. 

—

### **۳. زباله‌های پلاستیکی و آلودگی ریزپلاستیک‌ها** 

لوله‌های دورریخته‌شده PE، سالانه **۱۹ تا ۲۳ میلیون تن** از زباله‌های پلاستیکی وارد اکوسیستم‌های آبی می‌کنند [[۴]]. تابش UV و فرسایش فیزیکی، PE را به ریزپلاستیک‌های کوچکتر از ۵ میلی‌متر تجزیه می‌کنند که تا صدها سال در محیط باقی می‌مانند. این ریزپلاستیک‌ها وارد زنجیره غذایی شده و به حیات دریایی و احتمالاً سلامت انسان آسیب می‌زنند [[۷]][[۸]]. مطالعات نشان می‌دهند ۹۰٪ از آب بطری‌ها و ماهیان حاوی ریزپلاستیک هستند [[۷]]. 

—

### **۴. تأثیر بر حیات وحش و اکوسیستم‌ها** 

گونه‌های دریایی مانند خرسهای آبی، لاک‌پشت‌ها و پرندگان، در معرض گیرکردن یا بلعیدن پلاستیک هستند. به عنوان مثال، تورهای ماهیگیری (معمولاً از PE) پستانداران دریایی را خفه کرده و ریزپلاستیک‌ها دستگاه گوارش ماهیان را مسدود می‌کنند [[۲]][[۱۰]]. در خشکی، زباله‌های PE باعث گرفتگی سیستم‌های زهکشی و آلودگی خاک می‌شوند [[۵]]. 

—

### **۵. پایداری طولانی‌مدت در محیط زیست** 

لوله‌های PE تا **صدها سال** تجزیه نمی‌شوند و در زمین‌های معدنی و اقیانوس‌ها انباشته می‌شوند. مقاومت آن‌ها در برابر تجزیه زیستی، آن‌ها را به آلاینده‌ای بلندمدت تبدیل کرده است. حتی بازیافت آن‌ها نیز به دلیل آلودگی در فرآیند، محصولات کم‌کیفیتی تولید می‌کند که تنها به تأخیر انداختن آسیب است [[۸]][[۹]]. 

—

### **۶. راهکارهای کاهش آسیب** 

– **اقتصاد دایره‌ای**: افزایش نرخ بازیافت و استفاده از PE بازیافتی در کاربردهای غیربحرانی [[۹]]. 

– **انرژی تجدیدپذیر**: استفاده از انرژی خورشیدی یا بادی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای [[۹]]. 

– **جایگزین‌های زیست‌تخریب‌پذیر**: سرمایه‌گذاری روی پلیمرهای زیستی که سریعتر تجزیه می‌شوند [[۷]]. 

—

### **نتیجه‌گیری** 

اگرچه لوله‌های PE برای زیرساخت‌ها ضروری هستند، تولید و دفع آن‌ها هزینه‌های زیست‌محیطی سنگینی دارد. کاهش این آسیب‌ها نیازمند تغییرات سیستمی از جمله کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و بهبود مدیریت زباله است [[۴]][[۷]][[۹]]. 

—

## **منابع** 

[۱] “راهنمای نویسندگان – آلودگی محیط زیست”، ISSN 0269-7491. 

[۲] “تأثیرات زیست‌محیطی مشکل پلاستیک در ۲۰۲۵”، ۱۴۰۳/۱۰/۱۷ [[۲]]. 

[۳] “چگونگی ساخت پلاستیک برای انسان و محیط زیست مضر است”، ۱۴۰۰/۰۶/۱۸ [[۳]]. 

[۴] “آلودگی پلاستیک – UNEP”، بدون تاریخ [[۴]]. 

[۵] “تأثیر زیست‌محیطی انواع پلاستیک”، بدون تاریخ [[۵]]. 

[۷] “تأثیرات سمی پلاستیک در طول چرخه عمر آن”، بدون تاریخ [[۷]]. 

[۸] “تأثیرات زیست‌محیطی پلاستیک و ریزپلاستیک‌ها”، بدون تاریخ [[۸]]. 

[۹] “تولید پلاستیک: تأثیرات زیست‌محیطی و پایداری”، ۱۴۰۰/۰۶/۱۸ [[۹]]. 

[۱۰] “آلودگی پلاستیک | تعریف، منابع، اثرات، راهکارها”، ۱۴۰۴/۰۱/۰۱ [[۱۰]].