اس دی آر در لوله پلی اتیلن چیست و آیا مهم است؟

**SDR در لوله‌های پلی اتیلن چیست و چرا مهم است؟**

**SDR** (نسبت استاندارد ابعاد) پارامتری کلیدی در طراحی لوله‌های پلی اتیلن (PE) است که رابطه بین **قطر خارجی** و **ضخامت دیواره** لوله را تعیین می‌کند. این نسبت، استحکام مکانیکی، ظرفیت تحمل فشار و مناسب بودن لوله برای کاربردهای خاص را مشخص می‌کند. در ادامه به توضیح SDR و اهمیت آن پرداخته شده است:

—

### **۱. تعریف SDR**
SDR از **نسبت قطر خارجی (OD) به ضخامت دیواره (WT)** محاسبه می‌شود [[۲]][[۳]]. به عنوان مثال، SDR 11 به این معناست که قطر خارجی ۱۱ برابر ضخامت دیواره است. SDR پایین‌تر نشان‌دهنده ضخامت دیواره بیشتر، و SDR بالاتر نشان‌دهنده ضخامت کمتر است [[۷]][[۹]].

—

### **۲. اهمیت SDR**
SDR بر سه جنبه کلیدی عملکرد لوله تأثیر می‌گذارد:

#### **الف. رتبه فشار**
– لوله‌های با **SDR پایین** (مانند SDR 11) به دلیل ضخامت بیشتر، برای **سیستم‌های فشار بالا** مانند توزیع گاز یا آب شهری مناسب هستند [[۴]][[۶]].
– لوله‌های با **SDR بالا** (مانند SDR 17) برای **سیستم‌های فشار پایین** مانند آبیاری یا زهکشی استفاده می‌شوند [[۱۰]].

#### **ب. یکپارچگی ساختاری**
– SDR مقاومت لوله را در برابر نیروهای خارجی (مانند بار خاک) و فشار داخلی تعیین می‌کند. انتخاب نادرست SDR ممکن است منجر به تغییر شکل یا شکست لوله شود [[۱]][[۸]].

#### **ج. کاربردهای متناسب**
– SDR به مهندسان کمک می‌کند تا لوله مناسب هر پروژه را انتخاب کنند:
– **SDR 11**: برای خطوط آب و گاز با فشار بالا [[۵]][[۶]].
– **SDR 17–26**: برای سیستم‌های کشاورزی یا منظره‌سازی [[۱۰]].

—

### **۳. عوامل مؤثر در انتخاب SDR**
– **نیازهای فشار**: فشارهای بالاتر نیاز به SDR پایین‌تر (دیواره ضخیم‌تر) دارند [[۳]][[۴]].
– **شرایط محیطی**: در محیط‌های خورنده یا پرتنش (مانند خاک سنگلاخی)، SDR پایین‌تر برای دوام بیشتر توصیه می‌شود [[۸]].
– **هزینه**: لوله‌های SDR بالا (دیواره نازک) ارزان‌ترند، اما برای کاربردهای سنگین مناسب نیستند [[۷]].

—

### **۴. SDR و ایمنی**
انتخاب نادرست SDR می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد:
– استفاده از لوله SDR بالا در سیستم فشار بالا، خطر انفجار را افزایش می‌دهد [[۷]].
– استفاده از لوله SDR پایین در سیستم فشار پایین، هزینه‌های غیرضروری ایجاد می‌کند [[۱۰]].

—

### **نتیجه‌گیری**
SDR معیاری بنیادی برای طراحی سیستم‌های لوله‌کشی پلی اتیلن است. با تطابق SDR با نیازهای فشار، شرایط محیطی و اهداف پروژه، می‌توان عملکرد بهینه، طول عمر و صرفه‌جویی اقتصادی را تضمین کرد [[۱]][[۸]][[۹]]. برای پروژه‌های حیاتی، همیشه از استانداردهای جهانی (مانند ASTM یا ISO) یا دستورالعمل‌های تولیدکننده پیروی کنید.