راهنمای بهترین شرایط برای کاشت و رشد درخت گل سرخ وحشی (Rosa canina)

راهنمای بهترین شرایط برای کاشت و رشد درخت **گل سرخ وحشی** (Rosa canina)

**درخت گل سرخ وحشی** (به نام‌های محلی: اب‌گل، سرکس، سرکه‌گل، گل افشار) یکی از گونه‌های بومی خانواده گل‌سرخ (Rosaceae) است که در مناطق کوهستانی شمال، غرب و مرکز ایران (گیلان، مازندران، آذربایجان، کردستان، همدان و چهارمحال و بختیاری) به صورت وحشی رشد می‌کند. این درخت نه تنها از نظر زیبایی باغی ارزشمند است، بلکه **میوه آن (اسکنابین یا هیپ)** به دلیل **محتوای بسیار بالای ویتامین C، آنتی‌اکسیدان و خواص ضدالتهابی** در طب سنتی و صنایع دارویی و آرایشی کاربرد فراوانی دارد.

در این مقاله به طور کامل به **شرایط مناسب برای کاشت و پرورش درخت گل سرخ وحشی** می‌پردازیم.

—

## ۱. آب و هوای مناسب برای کاشت گل سرخ وحشی

– **دمای مناسب:**
– دمای بهینه سالانه: ۱۰ تا ۲۰ درجه سانتی‌گراد
– تحمل دمای حداقل: تا ۳۰- درجه (درختان بالغ)
– تحمل دمای حداکثر: تا ۳۸ درجه سانتی‌گراد

– **بارندگی:**
– بهترین مقدار بارندگی سالانه: ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌متر
– در مناطق با بارندگی کمتر نیز قابل کشت است، البته با آبیاری مکمل

– **دوره خواب زمستانی:**
– گل سرخ وحشی به یک دوره خنک زمستانی نیاز دارد (حدود ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ ساعت سرمای ۰ تا ۷ درجه)

– **مقاومت در برابر شرایط اقلیمی:**
– مقاومت بسیار بالایی در برابر سرما، باد و تغییرات دمایی دارد.
– در برابر خشکی مقاومت متوسطی دارد و در مناطق مرطوب عملکرد بهتری دارد.

—

## ۲. خاک مناسب برای کاشت گل سرخ وحشی

– **نوع خاک:**
– خاک‌های لومی، لومی-رسی و کوهستانی ایده‌آل هستند.
– خاک باید دارای زهکشی خوب باشد (جذب آب مناسب بدون غرقابی شدن).

– **عمق خاک:**
– حداقل عمق ۶۰ سانتی‌متر برای توسعه ریشه ضروری است.

– **اسیدیته (pH):**
– pH مناسب: ۶٫۰ تا ۷٫۵
– گل سرخ وحشی در خاک‌های کمی اسیدی تا خنثی بهتر رشد می‌کند.

– **مواد آلی:**
– حداقل ۲٪ مواد آلی در خاک بهترین شرایط را فراهم می‌کند.

– **شوری خاک:**
– EC (هدایت الکتریکی) باید کمتر از ۱٫۵ دسی‌زیمنس بر متر باشد.

—

## ۳. روش و میزان آبیاری در کشت گل سرخ وحشی

– **روش آبیاری:**
– آبیاری قطره‌ای بهترین روش برای کشت گل سرخ وحشی است.
– این روش مصرف آب را تا ۴۰٪ کاهش داده و از بروز بیماری‌های قارچی جلوگیری می‌کند.

– **میزان آب مورد نیاز:**
– در مناطق معتدل: ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ متر مکعب در هکتار در سال
– در مرحله تشکیل میوه و رشد آن، نیاز به آب بیشتری است.

– **فاصله آبیاری:**
– در تابستان هر ۵ تا ۷ روز یک بار
– در زمستان یا در صورت بارندگی مناسب، هر ۱۰ تا ۱۴ روز

—

## ۴. زمان باردهی و روش چیدن میوه گل سرخ وحشی

– **زمان شروع باردهی:**
– از سال دوم تا چهارم بعد از کاشت (بسته به روش تکثیر)

– **حداکثر باردهی:**
– در سن ۵ تا ۸ سالگی

– **فصل گلدهی:**
– اوایل بهار (فروردین تا اردیبهشت)

– **زمان چیدن میوه (اسکنابین / هیپ):**
– از شهریور تا آبان ماه (بسته به منطقه)
– میوه پس از اولین سرمازدگی یا در زمان رسیدگی کامل (رنگ قرمز تیره) برداشت می‌شود.

– **روش‌های چیدن:**
– دستی (با دقت برای جلوگیری از آسیب به شاخه و خارها)
– استفاده از دستکش مقاوم

– **نگهداری و مصرف:**
– میوه می‌تواند خشک شود، به صورت دمنوش، شربت، عصاره، مربا یا پودر دارویی مصرف شود.
– از گل‌های آن نیز برای تولید **اب‌گل** (عطر طبیعی) استفاده می‌شود.

—

## ۵. آفات و بیماری‌های شایع گل سرخ وحشی و روش‌های مبارزه با آن

### الف) آفات عمده:
1. **کنه تار عنکبوتی**
– علائم: زردی و ریزش برگ
– مبارزه: سموم بیولوژیک و کنه‌کش‌ها

2. **حشره سفید و شپشک**
– علائم: تجمع روی پشت برگ و ترشح شیره
– مبارزه: سموم اکوتیک، استفاده از زنبورهای مفید

3. **پوست‌پرک میوه**
– علائم: سوراخ‌های درون میوه و خسارت داخلی
– مبارزه: سموم بیولوژیک، تله‌های فرومونی، پایش منظم

### ب) بیماری‌های قارچی:
1. **لکه‌برگی قارچی (Black Spot)**
– علائم: لکه‌های سیاه روی برگ
– مبارزه: سمپاشی با قارچ‌کش‌ها، کنترل رطوبت

2. **پوسیدگی میوه (Anthracnose)**
– علائم: لکه‌های سیاه و نرمی میوه
– مبارزه: برداشت به موقع، جلوگیری از تراکم بالا

3. **بیماری سفید برگ (Powdery Mildew)**
– علائم: لایه سفید پودری روی برگ
– مبارزه: سموم گوگردی، سموم سیستمیک

—

## منابع معتبر علمی این مقاله:

1. FAO – Food and Agriculture Organization of the United Nations
[www.fao.org](https://www.fao.org)

2. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
[www.gau.ac.ir](http://gau.ac.ir)

3. دانشگاه تهران – دانشکده کشاورزی
[www.ut.ac.ir](http://ut.ac.ir)

4. کتاب “گیاهان دارویی ایران” – دکتر غلامحسین نوبخت

5. پژوهشکده گیاهان دارویی ایران (ACECR)

6. سازمان جهاد کشاورزی استان‌های شمال و غرب ایران (گیلان، مازندران، کردستان، همدان)

—

## خرید لوازم یدکی و آبیاری قطره‌ای گل سرخ وحشی از کالابوم

برای کشت موفق گل سرخ وحشی، استفاده از **لوله‌های پلی‌اتیلن** و **اتصالات آبیاری قطره‌ای** ضروری است. شما می‌توانید تمامی لوازم مورد نیاز خود را از طریق سایت یا اپلیکیشن **[کالابوم]** به راحتی خریداری کنید.

– لوله آبیاری قطره‌ای
– فیتینگ‌های انعطاف‌پذیر
– پمپ‌های آبیاری
– شیرهای کنترل فشار
– سیستم‌های خودکار آبیاری

کالابوم، بهترین راه حل برای خرید اینترنتی لوازم کشاورزی با کیفیت و قیمت مناسب!

—

### 📌 نکته مهم:
کشت گل سرخ وحشی علاوه بر تولید میوه دارویی، به **تثبیت خاک، جلوگیری از فرسایش، تولید اکوسیستم پایدار و توسعه گردشگری طبیعی** کمک می‌کند. این درخت یکی از گزینه‌های ایده‌آل برای **باغ‌های دارویی، کشاورزی ارگانیک و طرح‌های احیای زیست‌بوم** در ایران است.