کوپلر الکتروفیوژن آب چیست؟

کوپلر الکتروفیوژن آب (Electrofusion Coupler) یکی از پرکاربردترین انواع اتصالات الکتروفیوژن آب است که برای اتصال مستقیم دو سر لوله پلی‌اتیلن با قطر یکسان استفاده می‌شود. این قطعه به‌صورت استوانه‌ای و با دو انتهای باز طراحی شده و در داخل بدنه آن، یک یا دو سیم مقاومتی (هیتر) تعبیه شده است که با عبور جریان الکتریکی، سطح داخلی کوپلر و سطح خارجی لوله پلی اتیلن را ذوب کرده و پس از سرد شدن، اتصالی کاملاً یکپارچه، بدون درز و نشت‌پذیر ایجاد می‌کند.

کوپلرها در اندازه‌های استاندارد از ۲۰ میلی‌متر تا ۸۰۰ میلی‌متر و برای فشارهای کاری مختلف (PN6, PN10, PN16) تولید می‌شوند و در تمامی پروژه‌های آب‌رسانی شهری، صنعتی و کشاورزی کاربرد گسترده‌ای دارند.

کاربردهای کلیدی کوپلر الکتروفیوژن در سیستم‌های آب

• اتصال دو سر لوله در امتداد مستقیم (Repair & Extension)
• تعمیر بخش‌های آسیب‌دیده لوله بدون نیاز به حفاری گسترده
• اتصال لوله‌های جدید به شبکه موجود در پروژه‌های توسعه
• نصب در محل‌های با دسترسی محدود که امکان استفاده از جوش Butt Fusion وجود ندارد
• اتصال لوله‌ها در تونل‌ها، چاه‌ها و فضاهای بسته
• استفاده در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای برای اتصال لوله‌های اصلی و فرعی

مزایای استفاده از کوپلر الکتروفیوژن

✅ مزایای فنی و عملیاتی

• اتصال یکپارچه مولکولی: بدون نشت و با استحکام برابر بدنه لوله
• نصب سریع و آسان: نیاز به فضای کم و تجهیزات سنگین ندارد
• مقاوم در برابر لرزش و حرکات زمین: مناسب برای مناطق زلزله‌خیز
• عدم نیاز به مهارت بسیار بالا: با آموزش کوتاه قابل اجرا توسط تکنسین‌ها
• قابلیت استفاده در تمامی شرایط آب‌وهوایی: از دمای ۱۰- تا ۴۵+ درجه سانتی‌گراد
• طول عمر بالا: بیش از ۵۰ سال در شرایط استاندارد

مراحل نصب کوپلر الکتروفیوژن (به‌صورت گام‌به‌گام)

1. آماده‌سازی لوله: دو سر لوله را با اره مخصوص به‌صورت عمود بر محور برش دهید.
2. تمیزکاری: سطوح اتصال را با پارچه بدون پرز و الکل تمیز کنید تا هیچ گرد و غبار یا چربی روی آن نباشد.
3. علامت‌گذاری: عمق ورود لوله به کوپلر را روی هر دو لوله علامت بزنید (معمولاً نصف طول کوپلر).
4. قرار دادن لوله در کوپلر: لوله‌ها را بدون اعمال نیروی اضافی وارد کوپلر کنید تا به علامت زده شده برسند.
5. اتصال دستگاه جوش: کابل‌های دستگاه جوش الکتروفیوژن را به ترمینال‌های کوپلر متصل کنید.
6. خواندن بارکد: بارکد روی کوپلر را با دستگاه اسکن کنید تا پارامترهای جوش (ولتاژ و زمان) به‌صورت خودکار تنظیم شوند.
7. شروع جوش: دستگاه را روشن کنید و اجازه دهید چرخه جوش به‌طور کامل انجام شود (معمولاً ۱۰ تا ۴۰ دقیقه).
8. سرد شدن: حداقل به اندازه زمان جوش، کوپلر را بدون هیچ فشار یا حرکتی رها کنید.
9. تست فشار: پس از سرد شدن کامل، سیستم را تحت فشار هیدرواستاتیک (۱.۵ برابر فشار کاری) قرار دهید.

جدول پارامترهای جوش کوپلرهای الکتروفیوژن (نمونه)

⚠️ همواره از بارکد روی کوپلر برای دریافت پارامترهای دقیق استفاده کنید. مقادیر فوق تقریبی هستند.

معایب و نکات حیاتی در استفاده از کوپلر الکتروفیوژن

❌ معایب

• هزینه اولیه بالاتر نسبت به اتصالات مکانیکی
• غیرقابل بازکردن پس از جوش — در صورت نیاز به تعمیر، باید برش و جایگزینی انجام شود
• وابستگی به منبع برق در محل اجرا

❗ نکات حیاتی برای جلوگیری از خطا

• هرگز سطح لوله یا داخل کوپلر را با دست لمس نکنید — چربی پوست باعث ضعف جوش می‌شود.
• در صورت باران یا رطوبت بالا، از محافظ (سایبان) استفاده کنید.
• پس از جوش، هرگز کوپلر را با آب سرد خنک نکنید — فقط اجازه سرد شدن طبیعی را بدهید.
• همیشه از دستگاه جوش با کالیبراسیون معتبر استفاده کنید.

تفاوت کوپلر الکتروفیوژن با کوپلرهای مکانیکی

کوپلرهای مکانیکی (مانند کوپلرهای کمپرسی یا پیچی) با ایجاد فشار مکانیکی، لوله را در خود محصور می‌کنند. در مقابل، کوپلر الکتروفیوژن با ذوب و ادغام مولکولی، اتصالی همگن و بدون درز ایجاد می‌کند. این تفاوت باعث می‌شود کوپلرهای الکتروفیوژن در بلندمدت، مقاومت بیشتری در برابر فشار، ضربه و نشت داشته باشند و نیاز به نگهداری دوره‌ای نداشته باشند.

نحوه انتخاب کوپلر الکتروفیوژن مناسب

1. تعیین قطر دقیق لوله: کوپلر باید دقیقاً متناسب با قطر خارجی لوله باشد.
2. انتخاب گرید مواد: PE80 برای فشارهای متوسط، PE100 برای فشارهای بالا و پروژه‌های حساس.
3. بررسی استاندارد: حتماً مطابق با استانداردهای ISO 4427 (آب آشامیدنی) یا ISO 4437 (گاز) باشد.
4. بررسی بارکد و شماره سریال: برای ردیابی و تضمین اصالت محصول.
5. خرید از فروشندگان معتبر: برای اطمینان از کیفیت و پشتیبانی فنی — مانند فروشگاه آنلاین کالابوم که قیمت لوله پلی اتیلن و اتصالات را به‌صورت شفاف و با گارانتی ارائه می‌دهد.