کمربند پلی‌اتیلن الکتروفیوژن چیست؟

کمربند پلی‌اتیلن الکتروفیوژن (Electrofusion Saddle) یکی از کاربردی‌ترین اتصالات در سیستم‌های لوله‌کشی پلی‌اتیلن است که برای ایجاد انشعاب جانبی از لوله اصلی بدون نیاز به برش یا قطع کامل جریان سیال طراحی شده است. این قطعه به‌صورت نیم‌استوانه‌ای ساخته شده و روی بدنه لوله اصلی قرار گرفته و با استفاده از جوش الکتروفیوژن، به‌صورت یکپارچه و بدون نشت به آن متصل می‌شود.

کمربند الکتروفیوژن معمولاً دارای یک خروجی (اسپیگات) با قطر کوچک‌تر است که پس از جوش کامل، می‌توان از آن برای اتصال لوله فرعی، شیر، کنتور یا سایر تجهیزات استفاده کرد. این اتصال در پروژه‌های آب‌رسانی شهری، صنعتی و کشاورزی — به‌ویژه در سیستم‌های آبیاری قطره‌ای — کاربرد فراوانی دارد.

کاربردهای کلیدی کمربند الکتروفیوژن

• ایجاد انشعاب جدید در شبکه‌های آب فعال شهری بدون نیاز به قطع آب مشترکین
• افزودن شاخه‌های جدید در خطوط صنعتی بدون توقف فرآیند تولید
• نصب کنتورهای جدید یا شیرهای کنترلی در خطوط موجود
• توسعه سیستم‌های آبیاری قطره‌ای در فصل کشت بدون قطع آبیاری بخش‌های دیگر
• تعمیر و ارتقاء شبکه‌های قدیمی بدون نیاز به حفاری گسترده
• نصب در تونل‌ها و فضاهای بسته که دسترسی به انتهای لوله ممکن نیست

انواع کمربند الکتروفیوژن

۱. کمربند ساده (بدون کاتر)

پس از جوش و سرد شدن، نیاز به برش دستی یا با دریل بیرونی دارد. معمولاً در پروژه‌هایی استفاده می‌شود که امکان قطع موقت جریان وجود دارد.

۲. کمربند با کاتر داخلی

دارای مکانیزم برش داخلی است که پس از جوش کامل، به‌صورت کنترل‌شده سوراخی در بدنه لوله ایجاد می‌کند — بدون نیاز به قطع جریان. مناسب برای پروژه‌های حساس و فعال.

۳. کمربند با چند خروجی

برای ایجاد چند انشعاب از یک نقطه — کاربرد خاص در صنایع و تأسیسات پیچیده.

مزایای استفاده از کمربند الکتروفیوژن

✅ مزایای فنی و عملیاتی

• عدم نیاز به قطع جریان (در مدل‌های با کاتر): امکان اجرا در خطوط فعال بدون هیچ وقفه‌ای.
• اتصال یکپارچه و بدون نشت: جوش الکتروفیوژن، استحکام مولکولی برابر بدنه لوله را تضمین می‌کند.
• نصب سریع و آسان: بدون نیاز به تجهیزات سنگین و در فضاهای محدود.
• مقاومت بالا: مناسب برای مناطق زلزله‌خیز و شرایط محیطی سخت.
• طول عمر بالا: بیش از ۵۰ سال در شرایط استاندارد.
• قابلیت استفاده در تمامی قطرها: از ۶۳mm تا ۸۰۰mm.

مراحل نصب کمربند الکتروفیوژن (مدل ساده)

1. آماده‌سازی سطح لوله: محل نصب را با سمباده یا کاغذ سنباده تمیز کنید تا لایه اکسید و آلودگی‌ها حذف شوند.
2. تمیزکاری نهایی: سطح را با پارچه بدون پرز و الکل تمیز کنید — هرگز با دست لمس نکنید.
3. قرار دادن کمربند روی لوله: کمربند را به‌صورت کاملاً هم‌سطح و بدون فشار روی لوله قرار دهید.
4. اتصال دستگاه جوش: کابل‌های دستگاه جوش الکتروفیوژن را به ترمینال‌های کمربند متصل کنید.
5. خواندن بارکد: بارکد روی کمربند را اسکن کنید تا پارامترهای جوش (ولتاژ و زمان) به‌صورت خودکار تنظیم شوند.
6. شروع جوش: چرخه جوش را آغاز کنید و تا پایان آن منتظر بمانید.
7. سرد شدن: حداقل به اندازه زمان جوش، کمربند را بدون هیچ فشار یا حرکتی رها کنید.
8. برش (در مدل ساده): با استفاده از دریل مخصوص، سوراخی در مرکز لوله ایجاد کنید — دقت کنید که فقط لوله اصلی برش داده شود، نه بدنه کمربند.
9. اتصال لوله فرعی: اکنون می‌توانید لوله فرعی یا شیر مورد نظر را به خروجی کمربند متصل کنید.
10. تست فشار: سیستم را تحت فشار هیدرواستاتیک (۱.۵ برابر فشار کاری) قرار دهید.

جدول پارامترهای جوش (نمونه)

⚠️ همواره از بارکد روی کمربند برای دریافت پارامترهای دقیق استفاده کنید. مقادیر فوق تقریبی هستند.

نکات حیاتی در نصب کمربند الکتروفیوژن

• سطح لوله حتماً باید کاملاً تمیز و خشک باشد — وجود رطوبت یا چربی باعث ضعف جوش می‌شود.
• کمربند را بدون اعمال فشار یا خم کردن روی لوله قرار دهید.
• در مدل‌های بدون کاتر، حتماً از دریل و تیغه مخصوص استفاده کنید — برش نامناسب می‌تواند باعث ترک یا نشت شود.
• پس از جوش، هرگز کمربند را با آب سرد خنک نکنید — فقط اجازه سرد شدن طبیعی را بدهید.
• همیشه از دستگاه جوش با کالیبراسیون معتبر استفاده کنید.

نحوه انتخاب کمربند الکتروفیوژن مناسب

1. تعیین دقیق قطر لوله اصلی: کمربند باید دقیقاً متناسب با قطر خارجی لوله باشد.
2. انتخاب قطر خروجی: معمولاً از ۲۰mm تا ۱۱۰mm — بسته به نیاز انشعاب فرعی.
3. انتخاب نوع کمربند: با کاتر (برای خطوط فعال) یا بدون کاتر (برای خطوط قابل قطع).
4. انتخاب گرید مواد: PE80 برای کاربردهای عمومی، PE100 برای فشارهای بالا و پروژه‌های حساس.
5. بررسی استاندارد: مطابق با ISO 4427 و ISO 8085-3 برای کاربردهای آب آشامیدنی.
6. بررسی بارکد و شماره سریال: برای ردیابی و تضمین اصالت محصول.